Miło Cię widzieć. Mamy nadzieję, że znajdziesz coś odpowiedniego dla siebie!
Polska muzyka XIX wieku jest kojarzona z charakterystycznym dla epoki romantyzmu odniesieniem do kultury narodowej, szczególnie ważnej w okresie zaborów, bo pozwalającej na podtrzymanie nieistniejącej wtedy formalnie państwowości. Kompozytorzy polscy owego czasu w sposób szczególny upodobali sobie walory fortepianu jako instrumentu, mogącego z powodzeniem spełniać oczekiwania zarówno artystyczne jak i edukacyjne, popularnego nie tylko w kręgach arystokracji ale także mieszczaństwa. Dużą zasługę w jego propagowaniu miał Fryderyk Chopin, którego wielka i wspaniała twórczość jest głęboko przesiąknięta polskim zarówno w formach jak i charakterze pierwiastkiem narodowym poprzez kolorystykę, nastrojowość, poetyckość czy nuty melancholii i uczuciowości kojarzone z rodzimym folklorem i krajobrazem. Kolejne pokolenia polskich kompozytorów pianistów czerpały z tej inspiracji. Dla większości z nich muzyka fortepianowa była głównym nurtem kompozycji, a utwory na jeden instrument i dwoje wykonawców stanowią wcale niebagatelny, ale niestety częściowo zapomniany dorobek, będący szczególną spuścizną epoki romantyzmu nie tylko w odniesieniu do obyczajowości i tradycji muzykowania domowego czy salonowego, ale także repertuaru artystycznego i koncertowego. Charakterystyczną cechą tej muzyki jest obecność w niej elementów folklorystycznych, a w szczególności form tanecznych: poloneza, mazura, kujawiaka, oberka, krakowiaka lub tych uznawanych dziś za element kultury wschodniej: dumki czy kołomyjki, sporadycznie pojawiają się także melodie i tańce podhalańskie. Oryginalna twórczość fortepianowa skomponowana na 4 ręce ujęta jest w większe formy muzyczne: sonaty, wariacje czy ronda, jak i cykle miniatur – najczęściej form tanecznych. Utwory te są świadectwem tamtych czasów, obyczajowości i kultury, a jednocześnie wysokiego poziomu świadomości artystycznej, stanowią także nie lada wyzwanie interpretacyjne, którego nie da się pokonać bez znajomości polskiego folkloru muzycznego. Nawet jeśli tytuł utworu nie wskazuje na ludowy pierwowzór, to elementy charakterystyczne dla polskich tańców narodowych są w nim bardzo często rozpoznawalne a struktury fragmentów muzycznych są czytelnym odniesieniem do ich form. Zabierając słuchaczy w muzyczną podróż po XIX-wiecznej Polsce chcemy przypomnieć im oryginalne kompozycje na fortepian na 4 ręce i ich twórców, którzy pozostawili znaczący wkład w kulturę naszego narodu i ślad pełen prawdziwych dowodów istnienia odrębności polskiej muzyki XIX wieku.
W cyklu sześciu Mazurów op. 38 Zygmunta Noskowskiego (1846-1909) każdy utwór łączy elementy trzech polskich tańców narodowych: mazura, kujawiaka i oberka. Kompozycja powstała w 1890 r. a adresatem dedykacji był włoski król Humbert I. Mazury są kwintesencją twórczości o narodowym i patriotycznym przesłaniu. W materię muzyczną zręcznie wplecione są elementy polskiego folkloru, a w końcowym fragmencie ostatniego utworu odnajdujemy cytat hymnu Polski – Mazurka Henryka Dąbrowskiego.
Andante con variazioni e-moll op. 15 Karola Mikulego (1821-1891) to wyjątkowy utwór pod względem formy i stylistyki napisany i wydany w Wiedniu w 1867 r. Kompozytor dedykował go swojemu przyjacielowi z czasów edukacji u Fryderyka Chopina – norweskiemu pianiście i kompozytorowi Thomasowi Tellefsenowi. Zarówno temat jak i jego wariacyjne opracowania stanowią bardzo oryginalny przykład romantycznej kompozycji, w której występują elementy kantylenowej melodyki i szerokiego, pełnego ekspresji frazowania połączonego z fortepianową wirtuozerią.
A travers Pologne op. 23 Juliusza Zarębskiego to zbiór siedmiu kompozycji opartych na folklorze regionu Kujaw, Mazowsza, Małopolski, aż po polskie kresy. Odnajdziemy go zarówno w częściach tanecznych (Mazurek, dwa Krakowiaki i Kołomyjka) jak też w kolorystyce, melodyce i nastrojowości pozostałych utworów (Chant du départ, Le mal du pays, Dumka – Rêverie). Bardzo charakterystyczny język muzyczny kompozytora stanowi o wyjątkowości tej kompozycji, pełnej indywidualnych rozwiązań harmonicznych i zwrotów kolorystycznych a jednocześnie uroku i żywiołowości tanecznych pierwowzorów. Zbiór został dedykowany polskiemu prawnikowi Edmundowi Krzymuskiemu i wydany po raz pierwszy w 1884 r. przez wrocławską oficynę Juliusa Hainauera. Utworem zamykającym prezentację różnych form polskiej muzyki romantycznej na fortepian na 4 ręce jest Rondo alla Polacca Es-dur op. 6 Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego (1807- 1867) powstałe prawdopodobnie w 1827 r. i dedykowane pianiście i kompozytorowi niemieckiego pochodzenia Maurycemu Ernemannowi. Polonez w formie ronda nawiązuje do wczesnej twórczości w stylu brillante Fryderyka Chopina, przyjaciela kompozytora z czasów wspólnej edukacji w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki, prowadzonej przez Józefa Elsnera. Niezwykle wirtuozowska i pełna wdzięku kompozycja stanowi znakomity przykład stylizacji tego najbardziej narodowego ze wszystkich polskich tańców.
Wszystkie przedstawione na płycie kompozycje pokazują, jak wielkie znaczenie dla wyobraźni ich twórców miały narodowe korzenie muzyczne, które przekazane następnym pokoleniom poprzez twórczość artystyczną przyczyniły się do rozwoju i utrwalenia oryginalności polskiej sztuki muzycznej.
BACEWICZ PIANO DUO:
Hanna Holeksa/Anna Liszewska
Duet tworzą pianistki, których wspólne zainteresowania bogatą spuścizną polskiej muzyki kameralnej na fortepian na 4 ręce oraz na 2 fortepiany połączyły we współpracę artystyczną. Każda z nich posiada odrębny dorobek artystyczny zarówno w zakresie gry solowej jak i kameralnej, a gra w duecie fortepianowym otworzyła możliwości nowej wypowiedzi artystycznej na bazie wartościowego repertuaru. Artystki konfrontując indywidualne doświadczenia wykonawcze zrekonstruowały i zarejestrowały prawykonania dwóch nieznanych, znajdujących się tylko w rękopisach dzieł Witolda Friemanna: Koncertu na dwa fortepiany op. 226 (1960) oraz Concertina na dwa fortepiany op. 256 (1964), ich repertuar jest nieustannie poszerzany o zapomniane dzieła polskich kompozytorów.
Niniejsza płyta, zawierająca interpretacje rzadko wykonywanych utworów na fortepian na 4 ręce jest pokłosiem realizowanego w roku 2023 stypendium twórczego ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, otrzymanego na realizację projektu Zapomniana polska romantyczna muzyka fortepianowa na 4 ręce.
Miło Cię widzieć. Mamy nadzieję, że znajdziesz coś odpowiedniego dla siebie!